- Kunazo kazi aina nyingi duniani.

- Nyingine zinahitaji ujuzi, elimu na tajriba ya kiwango cha juu ukilinganisha na nyingine.

- Maneno hasa ya wafanyakazi hupatikana katika ngeli ya A-WA. 

Kwa mfano:- Daktari anafanya upasuaji.

N/B Kwa kila neno, jaribu kutunga sentensi sahihi.

 

Mifano

1. Mhasibu: Mtaalamu wa kuweka hesabu za fedha. 'Accountant'.

 

2. Mhandisi/injinia: Mjuzi wa kutengeneza, kuhudumia na kuunda mitambo. 'Engineer'.

 

3. Tarishi/Katikiro: Anayehudumu ofisini kwa kutumwa kupeleka habari au ujumbe. 'Office messenger'.

 

4. Bawabu: Mlinzi wa mlangoni. Pia gadi au mlinzi. 'Watchman'.

 

5. Topasi/chura: Asafishaye choo. Topasi pia ni mtu ambaye hufagia njia na kusanya taka. 'Latrine cleaner'.

 

6. Tabibu/daktari/mganga: Mwenye ujuzi wa kutibu. 'Physician'.

 

7. Muuguzi/mualisaji: Ahudumiaye wawele/wagonjwa. 'Nurse'.

 

8. Msarifu: Anayesimamia na kuidhinisha matumizi mazuri ya fedha katika shirika. 

 

9. Dereva: Aendeshaye vyombo vya nchi kavu k.v. gari. 'Driver'.

 

10. Nahodha: Aendeshaye na kuongoza vyombo vya majini k.v. meli. 'Captain'. 

 

11. Rubani: Aendeshaye na kuongoza vyombo vya angani k.v. ndege. 'Pilot'. 

 

12. Utingo/taniboi: Mpakiaji na mpakuaji wa mizigo kama vile katika gari. Pia mpigadebe 'Conductor or driver assistant'.

 

13. Hamali/mpagazi/mchukuzi: Abebaye mizigo kwa malipo. 'Carrier'.

 

14. Machinga: Auzaye bidhaa rejareja kwa kuzungukazunguka. 'Hawker or street trader'.

 

15. Malenga: Mtunzi stadi wa mashairi na nyimbo. 'Poet'.

 

16. Manju: Stadi wa kutunga na kuimba nyimbo katika ngoma. 'Song leader'.

. 

 

17. Kuli: Apakiaye na kupakua shehena za forodhani. 'Dockworker'.

.

 

18. Dobi: Afuaye na kupiga nguo za watu pasi kwa malipo. 'Laundress(female), or laundryman'.

.

 

19. Sogora:-

- Fundi wa jambo fulani katika kusema na kutenda.

- Pia fundi wa kupiga ngoma. 

.

 

20. Saisi: Atunzaye wanyama wanaopandwa k.v. punda na farasi. 

.

 

21. Msajili: Awekaye orodha ya kazi, vitu au viumbe. 'Registrar'.

 

22. Mkalimani/mtarijumani: Afasiriaye lugha moja hadi nyingine. 'Translater'.

 

23. Sonara: Atengenezaye mapambo kwa kutumia madini. 'Jeweler'.

 

24. Kinyozi: Anyoaye nywele. 'Barber'.

 

25. Msusi/msosi: Asukaye watu nywele. 'Braider'.

 

26. Ngariba: Apashaye wavulana tohara katika jando. 'Professional circumciser'.

 

27. Mkunga: Awasaidiaye wajawazito kujifungua. 'Midwife'.

 

28. Kungwi: Afundishaye mwari wa kike au kiume. 

 

29. Mhariri: Asomaye, kusahihisha na kusarifu makala, magazeti n.k. 'Mhariri'.

 

30. Mshenga: Atumwaye kupeleka habari za ndoa (posa). 'Messenger, confidant, go-between, mathmaker'. 

 

31. Refa: Mwamuzi katika mchezo k.v. soka. 'Referee'.

 

32. Kasisi: Kiongozi wa kidini katika madhehebu fulani ya kikristo. 'Reverend'.

 

33. Imamu: Kiongozi wa kidini katika madhehebu fulani ya kiislamu.

 

34. Hakimu: Aamuaye kesi katika mahakama. 'Judge'.

Mfano katika sentensi:- Jopo la mahakimu liliketi kuishughulikia kesi hiyo.

 

35. Kadhi: Hakimu wa kiislamu. 'Muslim judge'.

 

36. Mlariba: Akopeshaye wengine pesa. 'Moneylender'.

 

37. Mwekezaji: Anayeweka mali au pesa katika mradi au biashara, kwa ajili ya kupata faida. 'An investor'.

 

38. Meneja: Msimamizi au kiongozi katika kampuni au shirika. 'Manager'.

 

39. Karani: Afanyaye kazi ya kuandika k.m. barua na majarida. 'Secretary'.

 

40. Kocha: Mwalimu wa mchezo k.v. soka. 'Coach, trainer'.

 

41. Mkutubi: Ahifadhiye vitabu maktabani na kuviazimisha. 'Librarian'. 

 

42. Mnajimu: Mwenye elimu ya nyota. Hutabiri mambo. 'Astrologer'.

 

43. Mpigaramli: Abashiriaye kwa kupiga bao. 'Fortune teller'.

 

44. Mwajiri: Aandikaye mtu kwa kazi ya malipo au mshahara. 'Employer'. 

 

45. Mzegazega: Achotaye maji na kuyauza. 

 

46. Dalali: Auzaye bidhaa katika mnada (soko la kushindania bei). 'Auctioneer'.

 

47. Manamba: Mfanyikazi wa muda katika shamba kubwa. 

 

48. Mnyapara: Msimamizi wa kazi. 'Head, leader'.

 

49. Mhazili/Sekretari - Atunzaye barua na majarida na kuandika kwa mashine ofisini. 'Secretary'.

 

50. Mhadhiri: Mwalimu katika chuo kikuu. 'Lecturer'.

 

51. Mwashi: Ajengaye nyumba kwa mawe. 'Mason'.

 

52. Mhunzi: Afuaye vitu vya madini ya chuma au bati.

 

53. Seremala : Atengenezaye samani za mbao au miti. 'Carpenter'.

 

54. Mfinyanzi: Atengenezaye vyombo vya udongo k.m. vyungu. 'Potter'.

 

55. Mvuvi: Afanyaye kazi ya kuvua samaki. 'Fisherman'.

 

56. Mwanaanga: Afanyaye utafiti wa hali ya anga.

 

57. Mkabidhi: Mtu atunzaye mali kwa ajili ya mwengine. 

 

58. Diwani: Anayewakilisha watu wake katika serikali za wilaya.

 

59. Mzoataka: Anayeokota, kuzoa au kukusanya taka. 'Garbage collector.'

 

60. Kaimu: Anayeshikilia cheo au wadhifa fulani kwa muda. 'Deputy, vice, acting etc.'.

Pia, tazama 'Makamu'.

 

61. Mchongaji - mtu anayechonga miti/mbao, mawe kutengenezea sanamu. 'Sculptor'.